Ιοί - Ταξινομήσεις-Αντιμετώπιση

Όσο εξελισσόμαστε τεχνολογικά, πάντα θα υπάρχουν και αυτοί που θα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν καλοπροαίρετα ή κακοπροαίρετα πρώτοι τα συν και τα πλην αυτών που μας προσφέρονται απλόχερα. Είναι πολλές οι φορές που οι κακόβουλες ενέργειες βασίζονται είτε σε παραλείψεις εκ μέρους του κατασκευαστή, είτε σε άγνοια του τελικού χρήστη. Οι περισσότεροι από εμάς πέφτουμε θύματα τέτοιων ενεργειών.

Στον τομέα της πληροφορικής, όλοι έχουμε ακούσει για τους λεγόμενους "ιούς" υπολογιστών. Τι είναι ακριβώς οι ιοί; Πώς διαχωρίζονται; Ποιές είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνουμε προκειμένου να προστατευτούμε; Μπορούμε να προστατευτούμε αποτελεσματικά; Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσουμε να δώσουμε μία βαθύτερη γνώση στο τι είναι ακριβώς ο ιός, σε ποιες κατηγορίες ταξινομούνται οι διάφοροι ιοί και κάποιους γενικούς τρόπους αντιμετώπισης τους.

Συχνά, ένα λάθος που κάνουν οι άνθρωποι είναι ότι αναφερόμενοι σε ενα worm (σκουλήκι) ή ένα Trojan Horse (Δούρειος Ίππος), τα αποκαλούν ως ιούς. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Όλα ανήκουν στην κατήγορία του κακόβουλου λογισμικού αλλά υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους, τις οποίες εφόσον γνωρίζετε, μπορείτε να προστατευτείτε ευκολότερα. Μπορείτε επίσης να δείτε και την αντίστοιχη σελίδα για το πως μπορείτε να αποφύγετε κακόβουλο λογισμικό.

• Viruses (Ιοί)

Ένας ιός είναι ένα πρόγραμμα το οποίο και επισυνάπτεται σε ήδη υπάρχοντα αρχεία που τυχόν βρει διαθέσιμα. Όπως και στον ανθρώπινο οργανισμό, οι ιοί κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα και με την επικινδυνότητα τους. Άλλοι προκαλούν απλά ενοχλητικά συμπτώματα κατά τη χρήση του υπολογιστή σας ενώ άλλοι είναι σε θέση να ζημιώσουν τον υπολογιστή σας γενικότερα και να καταστήσουν το λειτουργικό σας σύστημα άχρηστο. Σχεδόν όλοι οι ιοί προσβάλλουν εκτελέσιμα αρχεία, το οποίο και σημαίνει ότι ένας ιός, ενώ παραμένει στον υπολογιστή σας , δεν είναι σε θέση να τον προσβάλλει παρά μόνο εάν και "ανοίξετε" το προσβεβλημένο εκτελέσιμο αρχείο. Χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση (δηλαδή, αν δεν ανοίξετε μολυσμένα αρχεία), ο ιός δεν μπορεί να διαδωθεί. Μπορεί να μεταδωθεί σε άλλους αν μοιράζεστε αρχεία τα οποία είναι μολυσμένα χωρίς να το γνωρίζετε ή ως επισυναπτόμενα αρχεία σε ένα e-mail. 

• Trojan Horses (Δούρειοι Ίπποι)

Ο Δούρειος Ίππος (Trojan Horse) είναι πολύ πιο ύπουλος. Θα εμφανιστεί ως ένα χρήσιμο λογισμικό για τον υπολογιστή σας και αφού το εγκαταστήσετε, μετά θα δείξει τις πραγματικές του προθέσεις. Τα αποτελέσματα της εγκατάστασης ενός trojan horse ποικίλλουν. Ορισμένοι Δούρειοι Ίπποι απλά έχουν ενοχλητικά συμπτώματα (περισσότερα εικονίδια στην επιφάνεια εργασίας σας λόγου χάρη) ενώ άλλοι είναι σε θέση να καταστρέψουν πληροφορίες που έχετε αποθηκευμένες στον υπολογιστή σας. Οι Δούρειοι Ίπποι είναι επίσης υπεύθυνοι για τη δημιουργία των λεγόμενων backdoor στον υπολογιστή σας, δίνοντας έτσι σε άλλους κακόβουλους χρήστες τον έλεγχο του συστήματος σας με όλους τους πιθανούς κινδύνους που ελλοχεύουν.

• Worms (Σκουλήκια)

Τα σκουλήκια (worms) είναι σαν τους ιούς με τη διαφορά ότι έχουν τη δυνατότητα να μεταδίδονται χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση. Εκμεταλλεύονται τις φορητές συσκευές σας και άλλα μέσα μεταφοράς δεδομένων προκειμένου να μεταδωθούν αβοήθητα. Η μεγαλύτερη απειλή με τα σκουλήκια, είναι ότι μπορούν κατά κάποιο τρόπο να "αναπαραχθούν". Δηλαδή αν έχετε μολυνθεί με ένα σκουλήκι, αυτό μπορεί να αναπαραχθεί σε πολλά και μετά να επιχειρήσει να μεταδωθεί μαζικά μέσω του βιβλίου διευθύνσεων του προγράμματος που λαμβάνετε τα e-mail σας για παράδειγμα. Συχνά τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τη μειωμένη απόδοση του υπολογιστή σας, την αργή ταχύτητα της περιήγησης σας στο Internet κλπ. Πολλές φορές δημιουργούν και ένα "τούνελ" επικοινωνίας δεδομένων χωρίς εσείς να το γνωρίζετε όπου επιτρέπουν σε άλλους χρήστες να πραγματοποιήσουν κακόβουλες ενέργειες από τον ή στον υπολογιστή σας..

Υπάρχουν βέβαια και ενοποιημένες απειλές όπου χρησιμοποιούνται πολλαπλές λειτουργίες από trojans, worms και viruses σε ένα πακέτο προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες μίας πιθανής εισβολής και να προκληθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά.

• Spyware

Με τον όρο spyware, ονομάζουμε μία ευρεία γκάμα από προγράμματα των οποίων την ύπαρξη στο σύστημα μας δεν θα επιθυμούσαμε και που εκμεταλλεύονται τον μολυσμένο υπολογιστή με απώτερο στόχο το εμπορικό κέρδος. Μπορούν στα ξαφνικά να μας εμφανίσουν διαφημιστικά παράθυρα κατά τη διάρκεια της χρήσης του υπολογιστή μας, να μας υποκλέπτουν προσωπικά στοιχεία (όπως π.χ. τι είδους αναζητήσεις κάνουμε στην αγαπημένη μας μηχανή αναζήτησης, έτσι ώστε να βοηθηθεί κάποια εμπορικού περιεχομένου έρευνα), να μας υποκλέψουν τραπεζικά στοιχεία (αριθμούς λογαριασμών / πιστωτικών καρτών κτλ) ή να μας πηγαίνουν σε διαφημιστικού περιεχομένου σελίδες που δεν επιθυμούμε.